نشست علمی «سهم من از جوانی ایران»
نشست علمی سهم من از جوانی ایران ویژه تسهیلگران و کنشگران جوانی جمعیت برگزار شد
نشست علمی «سهم من از جوانی ایران» ویژه تسهلیگران و کنشگران جوانی جمعیت با محوریت معرفی و خوانش دو کتاب «مجوزی برای قتل» اثر محدثه عاشوری فریمانی و «مثبت سه» اثر حجت الاسلام و المسلمین سیدحسین موسوی به همت موسسه فرهنگی هنری شهید روحی با حضور نویسندگان آثار، حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر سبزیان، مدیرکل کتابخانههای عمومی خراسان رضوی؛ علی اکبر روحی، مدیرعامل موسسه فرهنگی هنری شهید روحی و جمعی از صاحب نظران برگزار شد.
آنچه در نشست علمی سهم من از جوانی ایران گذشت
در ابتدا حجت الاسلام و المسلمین علی اکبر سبزیان، مدیرکل کتابخانه های عمومی خراسان رضوی گفت: به دو نویسنده بزرگوار حاضر در این جلسه بابت نگارش این دو اثر که در حوزه جوانی جمعیت است، خدا قوت عرض میکنم. امیدوارم خروجی این اثرات مکتوب به رشد جمعیت و فرزندآوری کمک کند و موجبات پیشگیری از اتفاقات ناگوار را فراهم سازد. وی افزود: با توجه به اینکه کشور ما با معضل جوانی جمعیت و در سال های آینده با چالهای عمیق در این حوزه روبه رو می شود، مبحث پیوست جمعیتی میتواند کمک شایانی به حرکت در این مسیر کند.
سبزیان با بیان اینکه در جمهوری اسلامی ایران برای ورود به برخی معضلات تجربههای خوبی در اختیار داریم، تاکید کرد: در ابتدای انقلاب، مسئله بیسوادی را داشتیم که با تاسیس نهضت سوادآموزی خوشبختانه تا به امروز توانسته ایم بخش عظیمی از این مشکل را مرتفع سازیم. در جهاد سازندگی نیز که از یادگارهای امام راحل(ره) است، به آبادانی کشور کمک شد. نتیجه اینکه در پیکار با بیسوادی و سازندگی، مردم پای کار بودند و با شعار «همه با هم» اقدامات بزرگی را رقم زدند. وی تصریح کرد: معتقدم در مسئله با پیکار کاهش جمعیت نیز مردم میتوانند نقش موثری را ایفا کنند. تشکل ها و کانون های مردمی در کنار کتابخانههای عمومی میتوانند اقدامات موثری انجام دهند. تلاش ما بر این است این حرکت را در این مسیر با شتاب بیشتری انجام دهیم. سبزیان اظهار کرد: خروجی این قبیل برنامهها می بایست موجب ایجاد جامعهای شاد، جوان و امیدوار شود.
نویسنده کتاب مجوزی برای قتل چه گفت؟
محدثه عاشوری فریمانی، نویسنده کتاب «مجوزی برای قتل: غربالگری و سقط های مترتب بر آن از منظر فقه» گفت: نگارش این کتاب بر اساس آیه ای از قرآن کریم بوده که به عنوان چراغ راه از آن بهره بردم. این آیه عبارت است از «مَنْ قَتَلَ نَفْسَا بِغَیرِ نَفْسٍ أوفَسادٍ فِی الأَرضِ فَکانَّما قَتَلَ النَّاسَ جمیعاً وَ مَنْ أَحْیاها فَکأَنَّما اَحیا النَّاسَ جمیعاً» به این معنا که «هر کس، انسانی را بدون ارتکاب قتل یا فساد در روی زمین بکشد، چنان است که گویی همه انسانها را کشته و هر کس انسانی را از مرگ رهایی بخشد، چنان است که گویی همه مردم را زنده کرده است».
وی افزود: با توجه به مشکلاتی که در حوزه سقط جنین نه تنها در کشور ما بلکه در سراسر جهان به وجود آمده است، آگاهی بخشی به حتی یک مادر و ماما انگیزهای برای نگارش این کتاب با محوریت سقط جنین در حوزه فقه شد. به امید روزی که بتوانیم ناجی جنین و در پس آن ناجی منجی شویم.
عاشوری با اشاره به فصلبندی کتاب، اظهار کرد: محورهایی که قرار است به آن بپردازیم، اول، نگاه به سقط جنینی است که از منظر فقه مجاز است؛ چراکه هدف این است که بدانیم احکام و فقه در چه حوزههایی به ما مجوز این کار را میدهند. دوم، تطبیق فقه و حوزه در خصوص سقط جنین در کشورهای دیگر است و اینکه آیا غربالگریهای مادر در دوران قبل و پس از بارداری از قیود فقه برخوردار است یا خیر.
وی تصریح کرد: سقط در دو حیطه مجاز است، یکی تهدید حیات مادر و دیگری ناقص الخلقه بودن جنین. در حوزه اول قبل از دمیدن روح، مجموع فقها بر سقط جنین موافقت دارند، البته باید توجه داشته باشید که جان مادر باید در خطر باشد و نه سلامت مادر. اما پس از دمیدن روح، سقط جنین جایز نیست و در این حوزه باید امر را به خدا واگذار کرد. شاید مادر برود و جنین بماند، ولی همین جنین باقی الصاحات برای مادر شود.
نویسنده کتاب «مجوزی برای قتل» بیان کرد: مجموع فقها در خصوص ناقص الخلقه بودن جنین معتقد هستندکه اجازه سقط داده نمیشود، حتی اگر حرج داشته باشد. برخی نیز جایز میدانند البته با سه قید تشخیص که یقینی نیز است. قید اول مبنی بر این است که نگه داشتن جنین باعث عسر و حرج شدید و قبل از دمیده شدن روح باشد. این مسئله در خارج از کشور طبق قید اول اتفاق میافتد. نظریه پزشکان بر این است که مراحل غربالگری مفصل و طولانی است، که در مرحله اول به گفته خود پزشکان نتیجه یک احتمال است و مادر اجازه سقط را ندارد. مرحله دوم آمونیاسنتز است که نتیجهای نزدیک به قطع دارد.
وی تصریح کرد: روزانه ۲ هزار جنین سقط می شود که بخش کمی از آن نتیجه آزمایشات غربالگری است. ما مخالف غربالگری نیستیم، اما منظور این است که باید وارد مراحل بعدی نیز بشویم. اما به واسطه خطرناک بودن انجام تست مرحله دوم، مراجع تقلید آن را اگر به قیمت جان جنین تمام شود، حرام میدانند. در خصوص عسر و حرج نیز باید توجه داشته باشید که به معنای این است که سختی و مشقت به مادر وارد شود. جنین ناقص الخلقه است، اما توجه داشته باشید که در برابر جان یک انسان مسئول هستیم. حال به این امر توجه داشته باشید که اگر حمایتهای مالی و عاطفی در نگهداری این کودکان به والدین صورت پذیرد، بدون شک دیگر نوبت به سقط جنین نمی رسد.
محدثه عاشوری در جواب این سوال که آیا نگهداری همه جنین های ناقص الخلقه، عسر و حرج دارد، گفت: به طور مثال کودکان سندروم داون اگر به بیماریهای دیگر مبتلا نباشند، عسر و حرجی ندارند، لذا نیازی به سقط جنین نیست. در رابطه با اینکه آیا قبل از دمیدن روح سقط مجاز است یا خیر. باید گفت که دمیدن روح از هفته هشتم اتفاق میافتد اما در هفته نوزده کامل میشود و این به معنای قتل نفس است. توجه داشته باشید که احراز همه این قیود در خارج از کشور کاری بسیار سخت است و در نتیجه قطعا اتفاق نخواهد افتاد.
وی در پایان تاکید کرد: سقط جنین در هر شرایطی حرام است مگر اینکه این سه قید را داشته باشد.
نویسنده کتاب مثبت سه: واقعیتهایی پیرامون فرزندآوری
در ادامه حجت الاسلام و المسلمین سیدحسین موسوی، نویسنده کتاب «مثبت سه: واقعیتهایی پیرامون فرزندآوری» در خصوص انتخاب نام کتاب، گفت: در اوایل انقلاب و پس از انفجار جمعیت شعار «دو بچه کافی است»، مطرح شد، اما بر خلاف تصور از دو فرزندی به تک فرزندی رسیدیم؛ لذا اسم کتاب را «مثبت سه» گذاشتم به معنای اینکه تعداد بچهها در خانوادهها باید و میتواند بیشتر از ۳ باشد.
وی افزود: متاسفانه سبک زندگی امروز به سمت کم فرزندی رفته است. در فصول این کتاب در تلاش بودم تا آثار و برکات فرزندآوری را بیان کنم. باید از شیرینیها و خوبیهای این امر صرف نظر از مشکلات و مصائب بر سر راه سخن بگوییم.
موسوی به خوانش بخش هایی از کتاب پرداخت و گفت: نگاه مادیگرانه در حوزه فرزندآوری بر این است که برای فرزندآوری نیازمند پول و امکانات رفاهی هستیم، در حالی که نگاه عارفی بر این است که بچه، خود روزیرسان است. این مسئله همواره در دین نیز تاکید شده است که برای رزق و روزی به سمت ازدواج و فرزند آوری بروید. خداوند میفرماید «ازدواج کنید من شما را از فضل خودم بی نیاز میکنم»، متاسفانه دیدگاه امروز ما به این مسئله دنیوی شده و مقداری تردید در آن وجود دارد. این بدین معنا نیست که از بنده حرکتی نباشد بلکه رازقیت خداوند در کنار تلاش بشر امکانپذیر است.
وی افزود: از برکات فرزندآوری اقتدار، نیرو آوری، سلامت و شادکامی برای والدین است. پژوهش ها نشان داده که یکی از بزرگترین شادی ها برای والدین، نخستین ملاقات آنان با نوزاد خود پس از تولد است. شنیدن کلماتی همچون «مامان» و «بابا» برای والدین بسیار لذت بخش است.
موسوی با بیان اینکه استحکام خانواده در سایه امنیتی است که فرزند به وجود میآورد، گفت: فرزندآوری موجب رشد شخصیت والدین میشود. راسل نتیجه گرفته است که فرزند دار شدن موجب کاهش مشکلات و مزاحمت برای مادران جوان میشود و به نوعی سرمایه معنوی است.
صحبتهای دبیر سابق ستاد ملی جمعیت
کاظم فروتن، دبیر سابق ستاد ملی جمعیت در این آئین گفت: سوالی که مطرح میشود این است که چرا با وجود تمام تمهیدات و برنامههای اجرایی، فرزندآوری همچنان از روند کندی برخوردار است. رهبر معظم انقلاب اسلامی(مدظله العالی) در مراسمی با محوریت فرزندآوری در سال ۱۳۹۴ میفرمایند «در بین فرمایشات حضرات تعدادی «باید» وجود داشت، شاید یکی از این بایدها این باشد که یک مرکز تجمع برای این کارهای تحقیقی نیاز است»، این جمله خود محور و نقشه راه در این حوزه است. برای انجام کار در حوزه خانواده نیازمند یک حرکت اجرایی هستیم و دستگاههای اجرایی کشور، نخستین نهاد پاسخگو در این حوزه هستند.
وی با بیان اینکه نرخ باروری در ایران ۵۴/۱ است، افزود: تنها دو استان سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی از نرخ بالای فرزندآوری برخوردار هستند. متاسفانه تاکنون نگاه جدی به بحث خانواده و جمعیت نداشته ایم. دراین حوزه میبایست نگاهی سیستماتیک و یکپارچه داشته باشیم. کارهای ما باید در حوزه فرزندآوری عملیاتی و در راستای سخنان رهبری باشد. فروتن تاکید کرد: در فرزندآوری باید بین خانوادههای بدون فرزند، تک فرزند و دو فرزند تفکیک قائل شویم و نسخه واحدی را ارائه ندهیم؛ چرا که بیش از ۵۰% زوجینی که به مراکز ناباروری مراجعه میکنند اگر زودتر تصمیم به فرزندآوری می گرفتند، قطعا میتوانستند به صورت طبیعی بچه دار شوند. وی اظهار کرد: هنگامی که در حوزه فرزندآوری با مطرح کردن مباحث اخلاقی راه به جایی نبردهایم نباید به آن ادامه دهیم و باید به دنبال نوآوری در این مسیر باشیم.
سید مهدی ناظمی، معاون سابق شبکه افق سیما
در پایان نیز سیدمهدی ناظمی، معاون سابق شبکه افق گفت: یکی از ارکان بسیار مهم و غیرقابل انکار در حوزههای مخلتف، رسانه است. بخش قابل توجهی از قدرت کاهش جمعیت در ایران رسانه بود. بخشی از ذهنیت و قوای ادراکی انسان امروز، تابع تصاویر شده است. جهان امروز، جهان تصویر است. وی افزود: خوشبختانه در کشور ما در کنار مبحث کلام و تصویر، علاقمندی به کتاب و کتابخوانی نیز وجود دارد. اما انسان های امروز و به عبارتی قشر خاکستری جامعه متاثر از تصاویری هستند که از راه رسانه منتقل و ثبت می شود. این بدان معنا است که گفتار شفاهی با تصویر ذهنی مخاطب برخورد می کند. انسان و زندگی ایدهآل جامعه امروز شامل زن و شوهری است که با شغل و امکانات فراوان و تعداد ۲ فرزند به زندگی خود ادامه میدهند و این تصویری است که حتی در فیلمها و سریالهای ما نیز دیده میشود.
ناظمی تصریح کرد: لذا عامه مردم هنوز به تصمیم قطعی در حوزه فرزندآوری نرسیده اند. عامه مردم از ادبیات خود محور استفاده میکنند، یعنی من با چه چیزی حالم خوب است و این باعث میشود که هر قاعدهای زمین بخورد. ما جامعه ای بسیار اجتماعی و خانواده دوست بودیم، لذا باید به فعالیتهای فرهنگی ارزنده در این حوزه توجه بیشتری داشته باشیم و رسانه را به خدمت در این حوزه بکار گیریم.
برای عضویت در کانال ایتا و دریافت اطلاعات بیشتر کلیک کنید:
بدون دیدگاه